jan mak jan mak
5078
BLOG

Jak rozwiązać problem Trybunału

jan mak jan mak Polityka Obserwuj notkę 195

Jak pokazuje ostatni sondaż TNS Polska, PiS nie tylko nie traci, ale zyskuje. 38% w sondażu, w którym 9% to niezdecydowani, to przekłada się na 42% przy urnie wyborczej. Ten fakt, że PiS nie traci, mimo histerycznych reakcji opozycji, niektórych mediów i niewielkiej części społeczeństwa, pokazują wszystkie sondażowanie za wyjątkiem „pracowni IBRiS”, o której specyficznej działalności pisałem tutaj. Ostatni sondaż TNS nie uwzględnił jeszcze reakcji społeczeństwa na debatę w Parlamencie Europejskim – a jak pokazują różne sondy reakcja ta była jednoznacznie wspierająca rząd Beaty Szydło. Ciekawa jest też wiadomość zza drzwi gabinetów w PE, według której liderzy PE są wściekli na Platformę, że ich wpuściła w tę debatę i nie zamierzają już więcej wracać do tematu Polski.

Przy tego typu trendach można już wyobrazić sobie 8 lat rządów PiS.  Nie twierdzę, że wszystko wskazuje na to, że PiS będzie rządził 8 lat. Są też czynniki przeciwne i w tej chwili to byłoby wróżenie z fusów. Chodzi mi tylko o to, że można to sobie wyobrazić jako realną perspektywę, a wyobrażenie to potrzebne mi jest do wskazania sposobu rozwiązania problemu Trybunału Konstytucyjnego.

Wyobraźmy sobie, że o ile w tej kadencji PiS już nie wprowadzi dalszych ustaw radykalnie zmieniających układ sił w państwie, to w następnej kadencji rozzuchwalony niemalejącym poparciem społecznym, wprowadza ustawy czyniące bardzo trudnym odwołanie jego ludzi z jakiejkolwiek państwowej funkcji – wymaga to zmiany ustaw. Wyobraźmy sobie, że właściciele prywatnych mediów w drugiej kadencji doszli do wniosku, że lepiej trzymać z władzą i wszystkie telewizje stały się „zaprzyjaźnione”: nadają ten sam przekaz i zgodnie przemilczają te same fakty. Jednak – wyobraźmy sobie – ilość kolejnych afer PiS-u jest już tak duża, zdarzają się już tak często, że nie wystarcza potężna osłona medialna i zwykli ludzie zaczynają mieć już dość rządów kolesi i całego układu, który wytworzył się wokół tych rządów. PiS mimo zjednoczonej ofensywy medialnej przegrywa wybory prezydenckie i na pięć przed dwunastą zdaje sobie sprawę, że może przegrać też wybory parlamentarne. Na wszelki wypadek zabezpiecza więc Trybunał Konstytucyjny wprowadzając tam na zapas własnych sędziów z jawnym pogwałceniem Konstytucji.

Wyobraźmy sobie teraz, że jakaś PONowoczesna wygrywa wybory i podejrzewa (raczej słusznie), że PiS nie będzie miał żadnych hamulców – wykorzysta Trybunał uwalając wszelkie ustawy, które będą prowadziły do odwoływania jego ludzi z różnych instytucji. PONowoczesna zdaje sobie sprawę, że przy pomocy Trybunału PiS może całkowicie sparaliżować jej rządy, skompromitować je i dość szybko odebrać im społeczne poparcie. Co w tej sytuacji powinna zrobić PONowoczesna? Uchwala nową ustawę o TK, której jednak pisowski TK w ogóle nie ma zamiaru respektować i działa sobie według starej ustawy, prawem kaduka. W oczywisty sposób TK stał się ciałem politycznym i w oczywisty sposób naruszona jest zasada trójpodziału władzy.

Oczywiście PONowoczesna może w tej sytuacji zupełnie ingerować orzeczenia pisowskiego TK, czyniąc z niego kabaretową instytucję, może nawet pozwolić sobie na aresztowanie członków TK łamiących prawo (bo ma szerokie poparcie międzynarodowe i spotka się to z pełnym zrozumieniem Unii, jakieś przepisy tam się znajdą). Ale PONowoczesna wykazuje niezwykłą kulturę i tolerancję, i proponuje PiS-owi po prostu uzdrowienie sytuacji wokół TK – odseparowanie go od polityki – podział miejsc 8:7 dla opozycji i orzekanie przewagą głosów 2/3 głosów. PiS odrzuca propozycję, krzycząc demagogicznie, że sparaliżuje ona całkowicie działanie niezawisłego TK. Nieprawda! Spowoduje jedynie, że nie będą zapadały w nim orzeczenia polityczne: w sprawach interpretacji zwykłego prawa, sędziowie zazwyczaj bez trudu uzyskają jednomyślność lub prawie jednomyślność, a jeśli okaże się, że w jakiejś sprawie głosy dzielą się po połowie, to albo sprawa jest ewidentnie polityczna – i w takiej TK nie powinien orzekać – albo jest na tyle niejasna, że żadna pochopna decyzja przypadkową przewagą jednego głosu nie powinna być podjęta przez organ którego orzeczenia mają moc ostateczną. Oczywiste? Rozsądne?

Jeśli Trybunał ma być apolityczny i ma być wyłącznie sądem prawa, który nie miesza się do bieżącej walki politycznej, to środowiska prawnicze powinny przyjąć ofertę wypracowania wspólnie nowych reguł działania Trybunału w oparciu o te dwie zasady: zrównoważony politycznie wybór członków Trybunału i wyroki ostateczne zapadające większością 2/3 głosów. Żeby PiS lub jakakolwiek partia w przyszłości nie wykorzystała Trybunału do walki politycznej.

jan mak
O mnie jan mak

Zawodowo jestem matematykiem, informatykiem i logikiem. Od 1982 amatorsko zajmuję się publicystyką. Od 1992 działam też w sferze gospodarki.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka